Preview

Spiraeanthus

Кеңейтілген іздеу

Ситпаева Гульнара Токбергеновна

Биология ғылымдарының докторы (2010), қауымдастырылған профессор (2024).

КСРО-ның 50 жылдығы атындағы Қостанай педагогикалық институтын биология мұғалімі мамандығымен қатар  ауыл шаруашылығы негіздері  мамандығымен бітірген (1989). 03.00.05 – Ботаника мамандығы бойынша күндізгі аспирантураны Ботаника және фитоинтродукция институты жанында аяқтады(1998). 03.00.05 – Ботаника мамандығы бойынша кандидаттық диссертациясын(1998)  қорғады. 03.00.16 – Экология, 03.00.05 – Ботаника мамандығы бойынша докторлық диссертациясын (2010) қорғады.

Жұмыс тәжірибесі:

1989-1992 жылдары Қостанай қаласының № 20 және № 23 орта мектептерінде биология мұғалімі болып жұмыс істеді.

1992-1996 жылдары ботаника кафедрасында зертханашысы, ботаника кафедрасының зертхана меңгерушісі, КСРО-ның 50 жылдығы атындағы Қостанай педагогикалық институтында ботаника кафедрасының оқытушысы болып жұмыс істеді.

1997 жылдан бастап "Ботаника және фитоинтродукция институтында"жұмыс істейді. Біліктіліктің барлық сатыларынан өтті: алдымен І санатты инженер, өсімдік ресурстары зертханасының ғылыми қызметкері, дендрология зертханасының меңгерушісі, ғылыми хатшы болып жұмыс істеді.

2008 жылдың 17 қыркүйегінен бастап "Ботаника және фитоинтродукция институты" ЕМК, ҚР БҒМ ҒК «Биологиялық зерттеу орталығы» РМК әрі қарай ҚР БҒМ ҒК "Ботаника және фитоинтродукция институты" РМК болып қайта құрылдыған институттың директорының міндетін атқарды.

2010 жылдың 7 желтоқсаннан бастап - ҚР БҒМ  ҒК «Ботаника және фитоинтродукция» институтының бас директоры.

Ситпаева Г.Т.  гранттық, инновациялық және келісімшарттық жобаларды басқарды: «Қазақстанның ботаникалық бақтарының генофондын байыту, өсімдіктерді мәдени жағдайға енгізу және көбейту технологиясын құру» (2008); «Бас ботаникалық бақтың коллекциялық қорын сақтау, толықтыру және дамыту» (2008-2010); «Богатель» (Франция) ботаникалық бағында Қазақстан өсімдіктерін Еуропаның жасыл құрылысына интродукциялаудың тәжірибелік үлгісі ретінде Қазақстан флорасының экспозициясын әзірлеу және құру» (2011-2013); «Іргелі зерттеулердің негізі ретінде өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизмдердің, вирустардың және бірегей генетикалық банктердің коллекциялық қорларының сақталуын және дамуын қамтамасыз ету» (2012-2014); «БИС-Групп» ЖШС-мен бірлесіп «Қызылорда облысында мия тамырын өңдеу және өсіру» (2013-2014 ж.).

 «Ботаника және фитоинтродукция институты» РМК ғылыми әзірлемелерін пайдалана отырып, «БИС-Групп» ЖШС-мен мия тамырын өңдейтін зауыт ашу (желтоқсан, 2014 ж.); «Астана қаласының Мемлекеттік ботаникалық бағын құруды ғылыми қамтамасыз ету: сүректі өсімдіктердің коллекциялық қорларының перспективалық тізімдерін әзірлеу және оларды құру үшін репродуктивті материалды жұмылдыру» (2018-2020).

«Қазақстанның мәдени өсімдіктерінің жабайы туыстарының ботаникалық әртүрлілігі азық-түлік бағдарламасын жүзеге асыру үшін агробиоәртүрлілік генофондын байыту және сақтау көзі ретінде» бағдарламалық-мақсатты қаржыландыру шеңберінде ғылыми-техникалық бағдарламаларды басқарды (2013 ж. 2015); «Жасыл экономикаға» көшу жағдайында Оңтүстік-Шығыс және Орталық Қазақстанның мемлекеттік ботаникалық бақтарының – республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың генетикалық ресурстарын тұрақты басқару (2015-2017); «Мемлекеттік ботаникалық бақтардың биоәртүрлілікті сақтаудың тұрақты жүйесі ретінде өсімдіктерді сақтаудың жаһандық стратегиясының Қазақстан үшін басым ғылыми-тәжірибелік міндеттерін іске асыруы» (2018-2020 жж.).

Вашингтон қаласы Ұлттық Географиялық Қоғамы Халықаралық ғылыми гранттары «Торғайдың заманауи және қазбалы флорасы» жобасы бойынша  қатысушысы және директоры(1995-1997);  Бидай мен жүгеріні жақсарту жөніндегі халықаралық орталықтың «Қазақстандағы өсімдіктерді зерттеу және өсімдік шаруашылығын жақсарту мақсатында бидай мен арпаның генетикалық ресурстарын жинау» жобасы (CIMMYT-Мексика, 2002-2003); Тсукуба университетінің әріптестерімен бірлесіп «Украина, Қазақстан және Моңғолия далаларының флорасын зерттеу» жобасы (Жапония, 2004-2005);  ХҒТК К-719Р «Агробиологиялық мақсатта Қазақстан флорасының табиғи өнімдерін анықтау және сәйкестендіру» жобасы (2002-2007); Вашингтон университетінің Бас ботаникалық бақта жаңа демонстрациялық алаңдарды құру жобасы(2010-2011); География және экология институтымен «Климаттың өзгеруі және оның Орталық Азияның құрғақ аумақтарының экожүйесіне әсері бойынша профильді «аймақтық» зерттеулер» жобасы (Қытай, 2010-2012). «Тянь-Шань флорасы. Орталық Азияның жасыл жолы» жобасы(Корея Республикасы, 2017-2019 жж.).

Марапаттар : «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 20 жыл» мерекелік төсбелгісімен (№ 10955, 2011 жылғы 1029 қарашасындағы); Университеттің дамуына үлес қосқаны үшін «Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне 80 жыл»  меройтойлық төс белгісі(№184 от 13 мамыр 2014 г.);

«Қазақстан Республикасы ғылымын дамытуға сіңірген еңбегі үшін» төс белгісі (5 қазан 2016 ж.); «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 25 жыл» Меркелік төс белгісі (2016 ж. 29 қарашасындағы; «Алғыс» медалі – Қазақстан Республикасындағы Орыс Православие Шіркеуінің Митрополиттік округінің басшысы (4 қараша 2016 ж.); «Ғылым» номинациясы бойынша «Еуразиялық сыйлық (арнайы жетістіктер)» алтын лауреаты, Мәскеу 2017 ж.; Қазақстандағы Ресей консулының алғысы «Аз қамтылған отбаслардың балаларына патриоттық тәрбие беру және Ресей мен Қазақстан арасындағы достық байланысты нығайтуға қолдау көрсету», Алматы 2017 ж.

Қазақстандық және халықаралық ғылыми және қоғамдық ұйымдарға қатысу:

Ресей ботаникалық қоғамының мүшесі (Санкт-Петербург қ.); ТМД ботаникалық бақтар кеңесінің тең төрағасы (Мәскеу қ.); Қазақстанның ботаникалық бақтар және дендрологиялық парктер кеңесінің төрағасы (Алматы қ.); 2014 ж. бастап "Planta Europa" халықаралық қоғамдастығының мүшесі (Греция, Крит); 2015 ж. бастап Еуропалық Одағының Бизнес Ассамблеясы және Халықаралық Басылымының қолдауымен Оксфорд Академиялық Одағының мүшесі (Ұлыбритания); 2015 жылдан бастап Бас ботаникалық бақты дамыту қоғамдық қорының Қамқоршылық кеңесінің мүшесі (Алматы қ.); ЭКСПО-2016, "Гүлдер мен Балалар" Бас комиссары Анталия қ. (Түркия); 2017 жылдан бастап Халықаралық өсімдік ғылымы қауымдастығының International Association for Vegetation Science мүшесі (Iavs, Палермо қ., Италия); "Қолданбалы ботаника, селекция және генетика бойынша еңбектер" журналының редакциялық алқасының мүшесі: (Санкт-Петербург, Н. И. Вавилов атындағы ВИР).

6д061300 – геоботаника мамандығы бойынша әл-Фараби атындағы ҚазҰУ университетінің диссертациялық кеңесінің мүшесі.

Халықаралық ғылыми конференциялардың бастамашысы және ұйымдастырушысы:

"Қазақстанның өсімдіктер әлемін зерттеу", 2001 ж.; Ботаника және фитоинтродукция институтының 70 жылдығына арналған" Қазақстанның ботаника ғылымының даму қорытындылары мен перспективалары", 2002 ж.; М. С. Байтеновты еске алуға арналған "Қазақстандағы ботаникалық зерттеулер", 2003 ж.; Көрнекті ботаниктерді еске алуға арналған "Қазақстанның өсімдіктер әлемін зерттеу", 2006 ж.; Ботаника және фитоинтродукция институтының 75 жылдығына арналған "Өсімдіктер әлемі және оны қорғау", 2007 ж.; Академик И. О. Байтулиннің 80 жылдығына арналған" Қазақстандағы Ризология", 2008 ж.; Корреспондент-мүшесі Кукенова М. К.-ның 60 жылдығына арналған Конференция, 2010 ж.; "Геоботаниканың өзекті мәселелері", Алматы, 2011 ж.;" Өсімдіктер әлемі және оны қорғау "институттың 80 жылдығына арналған халықаралық ғылыми конференция 2012 ж.; " Қазіргі кезеңдегі Қазақстанның ботаникалық әртүрлілігін зерттеу " Қазақстанның көрнекті ботаник ғалымдарының мерейтойлық күндеріне арналған халықаралық ғылыми конференция, 2013 ж.; "Қазақстанның жабайы және жеміс ормандарының генофондын сақтау және тиімді пайдалану" академик А. Д. Жанғалиевтің 100 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми конференция, 2013 ж.; "Қазақстан флорасын зерделеудегі заманауи үрдістер және оны қорғау "(Байтен оқулары -3), 2014 ж.; II Халықаралық Ғылым академиясы қауымдастығының қатысуымен ТМД елдерінің ботаникалық бақтарының II съезі (Алматы, 2015 ж.); Қазақстан Күні аясында "Қазіргі кезеңде Еуразияда өсімдіктер әлемінің генофондын сақтау және орнықты пайдалану " 3 қыркүйек Экспо-2016 (Анталья, Түркия); ҚР БҒМ ҒК ботаника және фитоинтродукция институтының 85 жылдығына арналған "Еуразияның өсімдіктер әлемін зерттеу, сақтау және тиімді пайдалану" (17-19 тамыз 2017 ж.); ҚР ЭБЖМ ҚХЖМ ботаника және фитоинтродукция институтының 90 жылдығына арналған "Еуразияның өсімдіктер әлемін зерттеу, сақтау және тиімді пайдалану " (7-9 қыркүйек 2022 ж.).

Ынтымақтастық туралы меморандумдар мен келісімдердің бастамашысы рөлін орындады: CCVS "Өсімдіктер коллекциясының мамандандырылған сақтау қауымдастығымен" (Франция) және "Брест қ. сирек кездесетін өсімдіктердің Ұлттық ботаникалық қоймасымен" (Франция); География және экология институтымен (ҚХР); Цзилинь провинциясының Байчен орман шаруашылығы академиясымен (ҚХР); "Флора" консорциумымен (қатысушылар: Терексентмиклош қаласының Ауыл шаруашылығы комбинаты ЖАҚ, Базишмаг ЖШҚ - Мартонвашар қаласының тұқымдарын іріктеу, өндіру және сату жөніндегі коммерциялық емес ұйым, тұқымдық зерттеулердің коммерциялық емес ұйымы ЖШҚ, Карцаг қаласының ҒЗИ DE Agtc KIT (Венгрия); Ауыл шаруашылығы ғылымдары мен технологияларының Ұлттық институтымен (НИАБ, Корея Республикасы); Ұлттық биологиялық ғылымдар институтымен (НИБР, Корея Республикасы); Закарпатия Венгрия университеті. Ференц Ракоцци II-м (Берегово қ.); Михаил Зукков атындағы университет қоры Грейсфвальд (Германия) Орталық Азияның виртуалды флорасын құру жобасында; В. Л. Комаров атындағы ФГНБУН Ботаникалық институты. (Санкт-Петербург қ., РФ), Беларусь ҰҒА "Орталық Ботаникалық бақ" ҒЗУ (Минск қ., Беларусь); Армения ҰҒА ботаника институты (Ереван қ., Армения); РҒА СБ "Орталық Сібір ботаникалық бағы" ФМУ (Новосибирск қ., РФ); Мемлекеттік Университетінің Алтай ҰҒА Оңтүстік Сібір ботаникалық бағы (Барнаул қ., РФ); Өзбекстан Республикасы ҰҒА "Ботаника" ҰҒО (Ташкент қ., Өзбекстан); РФ АШМ "Солтүстік Кавказ тау және тау бөктеріндегі бау-бақша ғылыми-зерттеу институты" ФМБНУ (қ. Нальчик, .Кабардино-Балқар Республикасы, РФ)

Халықаралық семинарларға, конференцияларға, симпозиумдарға қатысу

АҚШ ботаникалық бақтарының Халықаралық ғылыми семинары (Chicago Botanical Garden, Denver Botanical Garden, Longwood Botanical Garden) (қазан, 2018); Кореядағы Ұлттық биологиялық ресурстар институтында тұқым банкінің ашылу салтанаты (мамыр, 2018).

02.07.2018 ж. ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаевтың қатысуымен ҚР БҒМ ҒК "ИБФ" РМК "Астана ботаникалық бағы" филиалы ашылды және жаңа ботаникалық бақты дамыту жөніндегі Халықаралық ғылыми кеңес құрылды, оның төрағасы болып Г.Т. Ситпаева таңдалып, "Астана қ. ботаникалық бақты дамытудың Жол картасы" әзірленді және бекітілді. "Болат Өтемұратов қорымен" бірлесіп жоба әзірленіп, ҚР ЭГТРМ ҚХЖМ ботаника және фитоинтродукция институтының Бас ботаникалық бағы қайта жаңартылды.

Басылымдар: 6 монография және 190-нан астам мақалалар мен тезистер, оның ішінде алыс шетелде (АҚШ, Франция, Жапония, Чехия, Болгария, Венгрия, Греция, Германия, Қытай, Корея, Түркия).

Ғылыми басылымдар

1. Қазақстан ботаникалық бақтар Кеңесінің Жаршысы. Шығ.1. - Алматы, 2013;

2. Қазақстан ботаникалық бақтар Кеңесінің Жаршысы. Шығ.2. - Алматы, 2014;

3. Қазақстан ботаникалық бақтар Кеңесінің Жаршысы. Шығ.3. - Алматы, 2015;

4. Қазақстан ботаникалық бақтар Кеңесінің Жаршысы. Шығ.4. - Алматы, 2016;

5. Қазақстан ботаникалық бақтар Кеңесінің Жаршысы-Шығ. № 5, - Алматы, 2017;

6. 2012 жылғы институттың 80 жылдығына арналған Альманах;

7. "Қызылорда облысының өсімдіктерінің қызыл кітабы" (Тапсырыс беруші "Қызылорда облысының Табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасы " ММ) (2014 ж.).;

8. Қазақстанның Қызыл кітабы (2014 ж.);

9. Қазақстандағы ботаниканың даму тарихы туралы очерктер (1932-2017) – Алматы, 2017;

10. Институттың 85 жылдығына арналған Альманах 2017 ж., Алматы, 2017;

11. "Күрт континенттік климат жағдайында Астана қаласының ботаникалық бағын құру және дамыту перспективалары. Теория және практика". Астана, 2018.

12. Sitpaeva G.; Chekalin S. Forestry activity is one mechanism of invasion by arboreal plants // Journal ofArid Land, 2013. DOI: https://doi.org/10.1007/s40333-013-Q165-z.

13. Tojibaev K.S.; Jang C.G.; Lazkov G.A.; Chang K.S.; Sitpayeva G.T.; Safarov N.; Beshko N.Y.; Muktubaeyeva S.K.; Vesselova P.V.; Turakulov I.; Abdurakhmanova Y.Y.; NaN.R.; Park M.S.; Choi K.; Choi H.J.; Oh B.U.; Oh S.H. An Annotated Checklist of Endemic Vascular Plants of the Tian-Shan Mountains in Central Asian Countries // Phytotaxa, 2020. DOI: https://doi.org/10-l 1646/phytotaxa.464.2.1.

14. Sitpayeva G.T.; Kudabayeva G.M.; Dimeyeva L.A.; Gemejiyeva N.G.; Vesselova P.V. Crop wild relatives of Kazakhstani Tien Shan: Flora, vegetation, resources // Plant Diversity, 2020. DOI: https://dx.doi.Org/10.1016/j.pld.2019.10.003.

15. Sitpaveva G.. Yerekeyeva S., Grudzinskaya L., Gemejieva N., Anarbekova G., Saikenov, B. Bringing medicinal plants of the native flora of the northern Tien Shan into cultivation // Journal ofWater and Land Development. 2021. DOI: https://dx.doi.org/10.24425/jwld.2021.138176.

16. Kubentayev S.A., Levichev I.G., Sitpayeva G.T., Mukhtubayeva S.K., Izbastina K.S. First records offive species ofGagea (Liliaceae), new in the Kazakhstan Flora // Nature Conservation Research, 2021. DOI: https://dx.d0i.0rg/l0.24189/ncr.2O21.045.

17. Kubentayev S. A., Zhumagu M.Zh., Kurmanbayeva M.S., Alibekov D.T., Kotukhov, J.A. Sitpaveva G. T., Mukhtubayeva S. K., Izbastina K. S. Current state of populations of Rhodiola rosea L. (Crassulaceae) in East Kazakhstan // Botanical Studies, 2021. DOI: https://doi.org/10.1186/s40529-021-00327-4.

18. Kirillov V., Stikhareva T., Ivashchenko A., Sitpaveva G.T. Kuliyev A., Serafimovich M., Daulenova M., Zholdasbayev M. Expanding the knowledge about Aflatunia ulmifolia (Franch.) Vassilcz. (Rosaceae), a rare forest species of Central Asia // Botany Letters, 2022. DOI: https://doi.org/10.1080/23818107.2021.2023036.